PITANJE:
Narodni poslanik Spomenka Stevanović, Klub poslanika DEMOS, postavila je na Petoj redovnoj sjednici, 26. septembra 2023. godine
POSLANIČKO PITANJE
MINISTARSTVU ZA PROSTORNO UREĐENJE, GRAĐEVINARSTVO I EKOLOGIJU
Narodna skupština je početkom 2021. godine usvojila deklaraciju o zaštiti rijeka u Republici Srpskoj. Istom deklaracijom Vlada je obavezana da u roku od šest mjeseci izvrši analizu svih dodjeljenih ugovora o koncesiji za izgradnju i korišćenje hidroelektrana u periodu od 2005. do 2020. takođe da se obustave razmatranje svih zahtjeva za dodjelu koncesija, da se prošire postojeća i osnuju nova zaštićena područja kao i da se odredbe u ovoj oblasti približe što više standardima EU.
Moje pitanje glasi: „Kakvi su efekti i rezultati implementacije ove deklaracije u praksi?“
ODGOVOR:
Broj: 15.5.1-011-282/23
Dana: 13.10.2023. godine
NARODNA SKUPŠTINA
REPUBLIKE SRPSKE
Predmet: Odgovor na poslaničko pitanje
Narodni poslanik Spomenka Stevanović, Klub poslanika DEMOS, postavila je na Petoj redovnoj sjednici Narodne skupštine Republike Srpske, održanoj 26.9.2023. godine sledeće poslaničko pitanje.:
Narodna skupština je početkom 2021. godine usvojila deklaraciju o zaštiti rijeka u Republici Srpskoj. Istom deklaracijom Vlada je obavezana da u roku od šest mjeseci izvrši analizu svih dodjeljenih ugovora o koncesiji za izgradnju i korišćenje hidroelektrana u periodu od 2005. od 2020. godine, da se obustave razmatranja svih zahtjeva za dodjelu koncesije, da se prošire postojeća i osnuju nova zaštićena područja kao i da se odredbe u ovoj oblasti približe što više standardima EU. Pitanje glasi: „Kakvi su efekti i rezultati implementacije ove deklaracije u praksi“.
U skladu sa članom 80. Poslovnika o radu Vlade Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 123/18), kao i članom 245. Poslovnika Narodne skupštine Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 66/20), dajemo sledeći:
ODGOVOR
Deklaracijom o zaštiti rijeka u Republici Srpskoj („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj 17/21) Ministarstvo za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju zaduženo je da prilikom donošenja novih propisa ili prilikom izmjene postojećih propisa iz oblasti zaštite prirode, u što većoj mjeri izvrši transponovanje Direktive Savjeta broj: 92/43/EES od 21.05.1992. o očuvanju prirodnih staništa i divlje faune i flore i Direktive 2009/147/ EC Evropskog parlamenta i Savjeta od 30.11.2009. godine o očuvanju divljih ptica. Navedenom deklaracijom Ministarstvo za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju je zaduženo i da nastavi aktivnosti na proširivanju postojećih i uspostavljanju novih zaštićenih područja.
Zaštita prirode u Republici Srpskoj je uređena Zakonom o zaštiti prirode („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj 20/14) kojim je priroda prepoznata kao dobro od opšteg interesa za Republiku Srpsku koje treba da uživa posebnu zaštitu u skladu sa pravnim poretkom Republike Srpske.
U periodu od donošenja Deklaracije do danas Ministarstvo za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju sprovelo je sljedeće postupke proglašavanja zaštićenih područja, te je Vlada Republike Srpske donijela odluke:
-Odluku o proglašenju Parka prirode „Prača“ („Službeni glasnik Republike Srpske, broj 33/21),
-Odluku o proglašenju Spomenika prirode „Vrela Sane“ („Službeni glasnik Republike Srpske, broj 92/21),
-Odluku o proglašenju Zaštićenog staništa „Gostilj“ („Službeni glasnik Republike Srpske, broj 3/22),
-Odluku o proglašenju Spomenika prirode „Pećina Mokranjska Miljacka“ („Službeni glasnik Republike Srpske, broj 5/22),
-Odluku o proglašenju Parka prirode „Tara“ („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj 72/22),
-Odluku o proglašenju Parka prirode „Trebević“ („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj 97/22),
-Odluku o proglašenju Spomenika prirode „Crvene stijene“ („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj 18/23).
Trenutno, u Republici Srpskoj pravnu zaštitu uživa 34 područja prirode, odnosno površina pod zaštitom iznosi 73.038,43 hektara što je procentualni udio od 2,96 % teritorije Republike Srpske. Zaštićeno je 34 područja u sljedećim kategorijama: dva rezervata prirode (kategorija Ia), tri nacionalna parka (kategorija II), 17 spomenika prirode (kategorija III), tri zaštićena staništa (kategorija IV), šest parkova prirode (kategorija V) i tri područja sa održivim korišćenjem prirodnih resursa (kategorija VI).
Odbor za svjetsku baštinu Organizacije Ujedinjenih nacija za obrazovanje, nauku i kulturu (UNESCO), dana 28.7.2021. godine, proglasio je Strogi prirodni rezervat “Prašumu Janj” kod Šipova prirodnim dobrom od svjetskog značaja. Ovaj prašumski lokalitet je tako postao prvo prirodno dobro iz Bosne i Hercegovine upisano na UNESCO Listu svjetske baštine. Prašuma Janj uvrštena je u okviru proširenja lokaliteta svjetske baštine UNESCO „Iskonske bukove šume Karpata i drugih regiona Evrope“ zajedno sa lokalitetima iz Češke, Francuske, Sjeverne Makedonije, Poljske i Švajcarske. “Iskonske bukove šume Karpata i drugih regiona Evrope” trenutno je najveće serijsko dobro svjetske baštine sa ukupno 94 lokaliteta u 18 zemalja (Albanija, Austrija, Belgija, BiH, Bugarska, Francuska, Njemačka, Italija, Hrvatska, Češka, Sjeverna Makedonija, Poljska, Rumunija, Slovačka, Slovenija, Španija, Švajcarska i Ukrajina).
Odlukom Vlade Republike Srpske o zaštiti Strogog prirodnog rezervata „Prašuma Janj“ 2012. godine ovo prirodno dobro je zaštićeno najvišom kategorijom Ia, prema klasifikaciji Međunarodne unije za zaštitu prirode (IUCN).
U planu rada Vlade Republike Srpske i Programu rada Narodne skupštine za 2023 godine planirana je izrada novog Zakona o zaštiti prirode.
S obzirom da je došlo do značajnog povećanja broja zaštićenih područja, jedan od prioritetnih ciljeva novog zakona je unapređenje upravljanja zaštićenim područjima i uspostavljanje novih zaštićenih područja što je u skladu sa važećim strateškim dokumentima, i to sa Izmjenama i dopunama Prostornog plana Republike Srpske do 2025. godine i sa Strategijom zaštite životne sredine Republike Srpske za period 2022-2032. godine.
U cilju transponovanja pravne tekovine Evropske unije u oblasti zaštite prirodnih dobara, Nacrt zakona je usklađivan sa Direktivom Savjeta Evropske unije broj 92/43/EEZ od 21.05.1992. godine o očuvanju prirodnih staništa i divlje faune i flore i Direktivom Evropskog parlamenta i Savjeta broj: 2009/147/EZ od 30.11.2009. godine o očuvanju divljih ptica. Pored toga, što će se Nacrtom ovog zakona ostvariti veći stepen usklađenosti zakonodavnog okvira Republike Srpske sa pravnom tekovinom Evropske unije u oblasti zaštite prirode, odredbe Nacrta zakona će doprinijeti sprovođenju međunarodnih konvencija koje je Bosna i Hercegovina ratifikovala, i to Konvencije Ujedinjenih Nacija o biološkoj raznovrsnosti, Konvencije o međunarodnoj trgovini ugroženim vrstama divlje flore i faune, Konvencije o zaštiti migratornih vrsta divljih životinja, Konvencije o močvarnim (vlažnim) staništima, te ostalih međunarodnih ugovora u području zaštite prirode.
Nacrt zakona o zaštiti prirode će se razmatrati u narednoj sedmici od strane Vlade Republike Srpske.
Ministarstvo energetike i rudarstva zaduženo je da izvrši analizu svih zaključenih ugovora o koncesiji za izgradnju malih hidroelektrana u periodu od 2005. do 2020. godine, te da obustavi dalje razmatranje zahtjeva za dodjelu koncesije za izgradnju malih hidroelektrana, dok se ne izvrši analiza zaključenih ugovora.
Dostaviti: MINISTAR
1. Naslovu,
2. a/a. Bojan Vipotnik