Govor predsjednika Čubrilovića na komemoraciji prvom predsjedniku Narodne skupštine Momčilu Krajišniku

Povodom smrti prvog predsjednika Narodne skupštine Republike Srpske i prvog člana Predsjedništva BiH iz Republike Srpske Momčila Krajišnika danas je, u organizaciji Narodne skupštine Republike Srpske, u Banskom dvoru u Banjaluci održan komemorativni skup kojem su prisustvovali najviši zvaničnici Republike Srpske.

U ime Narodne skupštine od Momčila Krajišnika oprostio se njen predsjednik Nedeljko Čubrilović.

Govor predsjednika Čubrilovića:

"Umro je Momčilo Momo Krajišnik, prvi predsjednik Narodne skupštine Republike Srpske i prvi član Predsjedništva dejtonske Bosne i Hercegovine iz Republike Srpske. Umro je suprug, otac, djed, brat i rođak, a naš drug, prijatelj, saborac, jedan od najznačajnijih utemeljivača naše Republike, političar, ekonomista i privrednik. Njegovoj porodici, kćerki Milici, sinovima Njegošu i Milošu, bratu Mirku, gospođi Mileni i ostaloj rodbini, u ime Narodne skupštine Republike Srpske i svoje ime, upućujem iskreno i najdublje saučešće. U ovom tužnom času i bolu, neka vam utjeha bude saznanje da niste sami, da i mi, njegovi saborci i saradnici, saučestvujemo sa vama.

Krajišnikova smrt nije samo gubitak za porodicu, nego i za nas koji smo ga poznavali, družili se i radili sa njim, ali i za sve druge koji su bili i jesu za kompromis, suživot i izgradnju normalnih odnosa između ljudi, grupa, naroda i političkih zajednica na ovim našim prostorima. Istorija je bila nepravedna i nemilosrdna prema pokojnom Momčilu Momi Krajišniku. Doživio je sudbinu mnogih srpskih vođa iz Bosne i Hercegovine u posljednjih vijek i po njene istorije. Krajišnik je najveći dio svog života posvetio borbi za ravnopravnost srpskog naroda, za afirmaciju njegovih prava, vrijednosti i resursa, a doživio je da bude osuđen od Međunarodnog tribunala za ratne zločine u bivšoj Jugoslaviji, samo zbog toga što se u jednom času naše istorije našao na čelu narodnih težnji Srba iz Bosne i Hercegovine da sačuvaju svoju državu, svoje pravo na samoopredjeljenje i ravnopravnost unutar Bosne i Hercegovine, koji su bili ugroženi devedesetih godina prošlog vijeka, što je bio predsjednik Skupštine srpskog naroda u Bosni i Hercegovini, a kasnije i Narodne skupštine Republike Srpske kad je ona konstituisana. Krajišnik je osuđen iako niko nije zapamtio da je on rekao makar i jednu neprimjerenu ili inkriminišuću rečenicu, a kamoli da je počinio djela zbog kojih je suđen i presuđen. Tako je to sa pravdom kad je dijele jači i oni koji u svemu vide samo svoje interese i nastoje da ih ostvare po bilo koju cijenu.

A mogao je i naš Momo da i dalje mirno živi u svom rodnom Zabrđu kod Sarajeva, u kojem se rodio 1945. godine, škole završio, stasao kao čovjek i živio do početka rata 1992. godine, da gleda svoja posla i očekuje da neko drugi rješava narodna pitanja. Nemirnog duha i ogromne energije, Momčilo Krajišnik nije mogao ostati po strani kad se početkom 90-ih godina prošlog vijeka nad srpskim narodom u Bosni i Hercegovini nadvila opasnost od  političkog i svakog drugog nestanka. Odmah se uključio u političku borbu, najprije putem Srpske demokratske stranke, prve političke organizacije srpskog naroda u BiH poslije 1945. godine, a nakon izbora održanih u jesen 1990. godine, ali i putem institucija formiranih na osnovi izbornih rezultata. Krajišnik je izabran za poslanika u Skupštinu Bosne i Hercegovine, a potom i za njenog predsjednika, jer je ta pozicija pripala Srbima. Svima nama koji smo tada pratili politička zbivanja u Bosni i Hercegovini u živom sjećanju ostala je njegova borbenost i upornost u zastupanju srpske politike i interesa našeg naroda, pri čemu nije dovodio u pitanje prava i interese ostalih naroda u BiH. Za njega nije bilo nerješivih situacija, tragao je i vidio izlaz i iz najzamršenijih procesa i odnosa, nudio je kompromise protivničkim strankama, ali je uvijek znao šta je i gdje je ona crvena linija srpskih nacionalnih interesa preko koje se ne smije prijeći. I Momo ju nije nikad zanemario. Čak i u najtežim ratnim prilikama, u pregovorima sa ratujućim stranama i međunarodnim posrednicima, Krajišnik je čvrsto zastupao srpske nacionalne i državotvorne interese i prava. U mnogim zapisima učesnika tih pregovora ostalo je zabilježeno da se on maksimalno trudio da se dođe do pravednih mirovnih rješenja sa kojim bi svi narodi i ratujuće strane u građanskom ratu u BiH bile podjednako i zadovoljne i nezadovoljne, što je značilo da niko ne bi bio skroz poražen niti bi bilo apsolutnih pobjednika. Nažalost, mnogi nisu razumjeli takvo njegovo nastojanje, zbog čega je do prekida rata došlo tek pri kraju četvrte ratne godine.

Momčilo Krajišnik je prije rata radio u privredi. Kao diplomirani ekonomista bio je finansijski direktor jedne velike radne organizacije u sistemu moćnog sarajevskog „Energoinvesta“. Tu je naučio šta za normalan politički i ekonomski život znače državne institucije. Zbog toga je bio među prvim vođama srpskog naroda koji je na samom početku stvaranja Republike Srpske snažno zagovarao potrebu formiranja i izgradnje institucija vlasti srpskog naroda u BiH. Zbog toga je uprkos izazovima i teškoćama građanskog rata u BiH stalno nastojao da Narodna skupština Republike Srpske, čiji je on bio prvi predsjednik, djeluje i vrši svoja ustavna ovlašćenja. U tom poslu Krajišnik je ispoljavao maksimalnu posvećenost i mobilnost: svugdje je stizao, razgovarao sa poslanicima, ministrima, predsjednicima opština, novinarima, privrednicima, crkvenim velikodostojnicima, profesorima univerziteta, sportistima, umjetnicima i svima drugima koji su na svoj način bili uključeni i davali doprinos nastanku i etabliranju Republike Srpske.

Zbog svega što je pokojni Krajišnik radio i uradio za Republiku Srpsku ostaće trajno upisan u njene anale i istoriju. A Republika Srpska mu se donekle već odužila dodjeljujući mu svoja najviša odlikovanja.

Poslije potpisivanja Dejtonskog mirovnog sporazuma i prvih izbora održanih 1996., Krajišnik je izabran za člana Predsjedništva BiH iz Republike Srpske i tu dužnost obavljao je dvije godine. I na toj poziciji nastavio je da se bori za interese Republike Srpske, sad već jednog od dva ravnopravna državotvorna entiteta unutar Dejtonom ugovorene Bosne i Hercegovine. Političko jedinstvo u Republici Srpskoj davalo mu je snažan vjetar u leđa i snagu da izdrži sva iskušenja pred kojima se nalazio vršeći tu dužnost. Period od 2000. godine do sredine 2013. proveo je u pritvorskoj jedinici Haškog tribunala u Ševeningenu i na izdržavanju kazne u Velikoj Britaniji. Po odsluženju kazne i dolaska u Republiku Srpsku posvetio se privrednim, publicističkim i naučnim aktivnostima. Uprkos svemu što je proživio na trinaestogodišnjem „službenom putu“, kako je on sam volio da kaže za vrijeme provedeno u pritvoru i zatvoru, smogao je snage da se ponovo uključi u javni život, da završi doktorsku disertaciju iz ekonomskih nauka, da napiše i objavi više knjiga memoarskog, publicističkog i etnografskog karaktera, da formira i rukovodi nevladinom organzacijom Stvaraoci Republike Srpske i predlaže niz drugih inicijativa iz oblasti politike, privrede, kulture, međunacionalnih odnosa u Bosni i Hercegovini itd. Bio je veoma aktivan do posljednjeg trenutka svog bogatog života.

Danas, kad se opraštamo od našeg Momčila Krajišnika, možemo reći da je bio veliki čovjek, postojan u svom nacionalnom opredjeljenju, čvrstog karaktera i velike radne energije. Dao je nemjerljiv doprinos nastanku i razvoju Republike Srpske, dejtonske Bosne i Hercegovine, uspostavljanju specijalnih paralelnih odnosa i veza između Republike Srpske i Srbije, stabilizaciji odnosa u regionu. Zbog svega navedenog, Momo Krajišnik zaslužuje našu zahvalnost i poštovanje, a srpski narod i njegovi izabrani predstavnici naći će načine da njegovu ličnost i djelo ugrade u kulturu sjećanja kao trajnu vrijednost.

Za sve što je uradio za srpski narod u Bosni i Hercegovini i za Republiku Srpsku, u ime Narodne skupštine Republike Srpske i svih nas izražavam zahvalnost našem Momčilu Momi Krajišniku. Neka mu je vječna hvala i slava mu"!          

Na komemoraciji su govori i srpski član Predsjedništva BiH Milorad Dodik i načelnik Opštine Pale Boško Jugović.