PITANJE:
Narodni poslanik Adam Šukalo, Poslanička grupa SNS postavio je na Šesnaestoj sjednici održanoj 14. februara 2017. godine
POSLANIČKO PITANJE
MINISTARSTVU ZA PROSTORNO UREĐENJE, GRAĐEVINARSTVO I EKOLOGIJU
Poštovani,
Iz nevladine organizacije Centar za životnu sredinu su u više navrata komentarisali studije uticaja na životnu sredinu za projekte novih termoelektrana u RS. Njihove tvrdnje su da uticaj na zdravlje ljudi nije adekvatno obrađen, te da se ekološke dozvole dijele na osnovu manjkavih studija. Osim toga, oni su proveli svoje studije koje imaju zabrinjavajuće rezultate, koje su predstavili na javnim akcijama i okruglim stolovima/konferencijama za medije. Do sada u medijima nisam pročitao niti jedan adekvatan odgovor koji se ticao direktno analiza i metodologije, od strane relevantnog Ministarstva na tvrdnje Centra za životnu sredinu, pa vas molim da mi ovde odgovorite, tj. date komentar na metodologiju i rezultate ovih analiza.
ODGOVOR:
Broj: 15.04-011-93/17
Datum: 08.03.2017. godine
NARODNA SKUPŠTINA
REPUBLIKE SRPSKE
Predmet: Odgovor na poslaničko pitanje,
Narodni poslanik Adam Šukalo na 16. sjednici Narodne skupštine Republike Srpske, održanoj 14. februara 2017. godine, postavio je sljedeće poslaničko pitanje:
- Iz nevladine organizacije Centar za životnu sredinu su u više navrata komentarisali studije uticaja na životnu sredinu za projekte novih termoelektrana u Republici Srpskoj. Njihove tvrdnje su da uticaj na zdravlje ljudi nije adekvatno obrađen, te da se ekološke dozvole dijele na osnovu manjkavih studija. Osim toga, oni su proveli svoje studije koje imaju zabrinjavajuće rezultate, koje su predstavili na javnim akcijama i okruglim stolovima/konferencijama za medije. Do sada u medijima nisam pročitao niti jedan adekvatan odgovor koji se ticao direktno analiza i metodologije, od strane relevantnog Ministarstva na tvrdnje Centra za životnu sredinu, pa vas molim da mi ovdje odgovorite, tj. date komentar na metodologiju i rezultate ovih analiza.
U skladu sa članom 82. Poslovnika o radu Vlade Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj 10/09) kao i članom 264. Poslovnika Narodne skupštine Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj 31/11) dajemo sljedeći:
ODGOVOR
Studija uticaja na životnu sredinu se izrađuje za projekte za koje se, prema Zakonu o zaštiti životne sredine, sprovodi postupak procjene uticaja na životnu sredinu, a izrađivači Studije mogu biti samo pravna lica koja ispunjavaju uslove za obavljanje poslova iz oblasti zaštite životne sredine i koja, na osnovu ispunjenosti uslova, imaju Rješenje i licencu izdatu od strane Ministarstva za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju.
Izrada Sudije uticaja na životnu sredinu je utvrđena Zakonom o zaštiti životne sredine („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj 71/12 i 79/15), dok je njen sadržaj propisan Uputstvom o sadržaju Studije uticaja na životnu sredinu („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 108/13).
U postupcima procjene uticaja na životnu sredinu za projekte novih termoelektrana, koji su provođeni od strane ovog Ministarstva, učešće je uzimao Centar za životnu sredinu u svojstvu zainteresovane javnosti. Učešće ove nevladine organizacije, uglavnom se svodilo na neargumentovano osporavanje projekata, s obzirom da potpisnici predstavki i sudionici konferencija za medije nisu bili stručna lica čija se stručnost utvrđuje kvalifikacijama zasnovanim na propisima Republike Srpske, a što se traži od učesnika u izradi Studija uticaja. Sva osporavanja potpisivana su od strane lica za koje je isticano da imaju iskustva iz određenih oblasti i koji su strani državljani, ali iskustvo i stručnost nisu valjano dokazani.
Pored ostvarivanja mogućnosti za učešće u postupcima koji se uz punu transparentnost vode u ovom Ministarstvu, predstavnici Ministarstva, imajući u vidu značaj nevladinog sektora, učestvuju na konferencijama i radionicama čiji je organizator Centar za životnu sredinu, a ministarstvo je aktivno učestvovalo i u formiranju mreže Arhus centara, posebno Arhus centra u Banjoj Luci, sa ciljem da se uspostavi brži protok informacija o životnoj sredini i aktivnostima koji su u vezi sa životnom sredinom. Arhus centri pružaju stručnu pomoć zainteresovanim licima i javnosti uopšte, kada je riječ o pristupu innformacijama u postupcima koje vodi ovo Ministarstvo.
Reagujući na neosnovane komentare i tvrdnje Centra za životnu sredinu, Ministarstvo se u više navrata oglašavalo i putem saopštenja za medije. U saopštenjima je ukazivano na štetne aktivnosti Centra za životnu sredinu povodom puštanja u rad termoelektrane u Stanarima, koje su imale za cilj da paušalnim i pseudonaučnim ocjenama uznemire javnost. U saopštenju je ukazano na činjenicu da se Centar za životnu sredinu pokušava nametnuti kao ekspertna organizacija za zdravstvo, održivi razvoj, ekologiju, klimatske promjene. Međutim, njihova navodna stručnost kada je u pitanju termoeletrana Stanari, jasno je osporena potvrdom Sekretarijata Energetske zajednice da su Ekološkom dozvolom koja je izdata za ovu termoelektranu, propisane granične vrijednosti emisija u skladu sa Direktivom 2010/75/EU o industrijskim emisijama, koje su strožije od graničnih vrijednosti emisija propisanih Direktivom 2001/80/EZ o emisijama iz velikih ložišta, koje su, prema mišljenju Sekretarijata Energetske zajednice, trebale biti primjenjene za TE Stanari.
Centar za životnu sredinu osporava studije uticaja na životnu sredinu, ali ne navodi ko su stručnjaci koji su analizirali studije, njihova imena se najčešće ne objavljuju, kao ni sredstva kojim se njihova istraživanja finansiraju. Za razliku od takvih studija, u izradi Studije uticaja na životnu sredinu za termoenergetske i druge velike projekte, osim domaćih licenciranih istitucija, kao stručne institucije angažovane u okviru poslovno – tehničke saradnje učestvuju kompanije koje posjeduju licence i sertifikate zemalja Evropske Unije i koje su izrađivači sličnih studija u zemljama članicama EU.
Kao dokaz da su Studije uticaja na životnu sredinu utemeljene na pouzdanim podacima i uslovima za zaštitu životne sredine, mogu poslužiti rezultati mjerenja emisija iz dimnjaka termoelektrane Stanari izvršena od strane JNU „Institut za zaštitu i ekologiju Republike Srpske“ kao ovlaštene institucije i „EKONERG Institut za energetiku i zaštitu okoliša“ d.o.o. Zagreb, kao akreditovane laboratorije u skladu sa standardom ISO 17025. Rezultati mjerenja pokazuju da su izmjerene vrijednosti daleko ispod graničnih vrijednosti propisanih ekološkom dozvolom, a samim tim i Direktivom o industrijskim emisijama.
MINISTAR
Srebrenka Golić